Σάββατο 25 Σεπτεμβρίου 2010

Μελισσοκομία για όλους (8-11)

Η μητέρα

Το όνομα της μητέρας

Οι συγγραφείς στο παρελθόν έγραφαν ότι το σμήνος το κυβερνούσε ένας βασιλιάς. Σήμερα γνωρίζουμε ότι σε κάθε σμήνος υπάρχει μια βασίλισσα, ή καλύτερα μια μητέρα, αυτή η μητέρα είναι το μόνο ολοκληρωμένο θηλυκό, γονιμοποιημένο και ικανό να εξασφαλίσει το μέλλον του σμήνους μέσω της ωοτοκίας. Ο αποκλειστικός κυβερνήτης του σμήνους είναι το κοινό συμφέρον.Παρ'όλα αυτά και εμείς θα ανταποκριθούμε στην κοινή χρήση του όρου βασίλισσα.

Το πλήθος των βασιλισσών

Φυσιολογικά υπάρχει μόνο μια βασίλισσα σε κάθε σμήνος. Μερικές φορές ωστόσο έχουμε δει δυο βασίλισσες σε ένα σμήνος. Μελισσοκόμοι έχουν αναφέρει ότι έχουν δει τρεις.Αυτές οι εξαιρέσεις μπορούν να συμβούν για διαφόρους λόγους.Μια βασίλισσα η οποία είναι πολλών ετών δεν έχει την απαιτούμενη δύναμη για να σκοτώσει την νεογέννητη κόρη της,κάτι που θα την οδηγούσε να κάνει το ένστικτο της όταν ήταν νεότερη.Ή πιθανόν ο μελισσοκόμος να έχει εισάγει μια νέα βασίλισσα σε ένα σμήνος που λαθεμένα πίστευε ότι είναι ορφανό.Οι βασίλισσες να έχουν διαχωριστεί από τις μέλισσες σε διαφορετικά σημεία της κυψέλης. Στην πραγματικότητα να έχουν δημιουργήσει δυο ανεξάρτητες ομάδες μέσα στην ίδια την κυψέλη.Αυτό θα πάψει να ισχύει εάν οι ομάδες μεγαλώσουν ή όταν κρύος καιρός τις εξαναγκάσει να έρθουν κοντά.Η αταξία που δημιουργείται από την αποχώρηση ενός δεύτερου αφεσμού επιτρέπει για λίγο την παρουσία πολλών νέων βασιλισσών την ίδια στηγμή.

Αντιπάθεια ανάμεσα στις βασίλισσες

Όταν δυο βασίλισσες συναντηθούν τότε επιτίθενται η μια στην άλλη.Η δυνατότερη ή η ποιο ικανή τρύπα την κυλιά τις ποιό αδύνατης με το κεντρί της.Μερικές φορές αυτό μπορεί να γίνει ταυτόχρονα με επακόλουθο τον θάνατο και των δύο.
Αυτή η αντιπάθεια υπάρχει σε όλα τα στάδια ανάπτυξης των βασιλισσών, σε αυτές που έχουν ζευγαρώσει στις παρθένες, ακόμη και σε αυτές που είναι κλεισμένες στο κελί τους.
Όταν οι μέλισσες βγάζουν βασίλισσες για οποιονδήποτε λόγο, χτίζουν αρκετά κελιά,10 έως 15.
Τώρα η βασίλισσα που πρώτη εκκολάπτετε βιάζετε να βρει τα κελιά όπου βρίσκονται οι αδελφές της έτυμες να εκκολαφτούν και τα τρυπά με το κεντρί της.
Βλέπω εδώ μια αυστηρή επιλογή που δόθηκε από την φύση στις μέλισσες. Μόνο μια βασίλισσα επιζεί από τις 10 - 15, αυτή είναι η πρώτη που θα καταφέρει να ανοίξει το καπάκι του κελιού της και ως εκ'τούτου οι ποιο δυνατή.

Χάσιμο της βασίλισσας

Κατά την διάρκεια των επισκέψεων στην κυψέλη πολύ συχνά βλέπουμε σφικτά κουβάρια από μέλισσες.Αν καταφέρουμε να τα διαλύσουμε με κάποιο εργαλείο ή με καπνό, θα βρούμε μια βασίλισσα στο κέντρο.Λέμε τότε ότι η βασίλισσα κουβαριάστηκε.
Αυτό το αγκάλιασμα από τις μέλισσες μπορεί να οφείλετε σε χαρά ή αντιπάθεια.
Όταν ο μελισσοκόμος έχει απομονώσει την βασίλισσα από το σμήνος για μεγάλο χρονικό διάστημα, όταν το κλουβί εισαγωγής καθυστέρησε τη έξοδο της, ή όταν υπάρχει λεηλασία σε εξέλιξη και κίνδυνος για την βασίλισσα, τότε μέσα στον πανικό τους μαζεύονται σφικτά γύρο από την βασίλισσα σκοτώνοντας την από ασφυξία.
Άλλες φορές όταν το κουβάριασμα οφείλετε σε αντιπάθεια, συνοδεύετε από πολλαπλά κεντρίσματα με επακόλουθο τον άμεσο θάνατο.
Το παραπάνω συμβαίνει σε παλιές στείρες βασίλισσες, αμέσως μετά την εκκόλαψη της διαδόχου, σε βασίλισσες που ο μελισσοκόμος κράτησε για αρκετό χρόνο στα χέρια του, αλλάζοντας το ιδιαίτερο άρωμά της που επιτρέπει τις μέλισσες να την αναγνωρίσουν, και σε νεαρές βασίλισσες που κατά την επιστροφή τους από το ζευγάρωμα μπαίνουν κατά λάθος σε άλλη κυψέλη.

Επακόλουθα από το χάσιμο της βασίλισσας

Ένα μελίσσι που χάνει την βασίλισσα του χαρακτηρίζετε σαν ορφανό.Εάν αυτή δεν αντικατασταθεί από τον μελισσοκόμο ή τις μέλισσες τότε αποδεκατίζετε γρήγορα μέχρι να εξαφανιστεί.

Η σημασία της βασίλισσας

Η παρουσία της είναι αναγκαία γιατί η βασίλισσα είναι η μόνη που γεννά αυγά που προορίζονται για την διαιώνιση του σμήνους.Η φύση πήρε όλες τις αναγκαίες προφυλάξεις για να την προστατέψει.
Η Βασίλισσα ζευγαρώνει πετώντας. Οι συνθήκες κάνουν το ζευγάρωμα επικίνδυνο για ένα τόσο εύθραυστο έντομο.
Η βασίλισσα συναντά τα αρσενικά μόνο για μια φορά στην ζωή της κατά την περίοδο ζευγαρώματος.Και ποτέ δεν εγκαταλείπει την φωλιά της εκτός από την περίοδο της σμηνουργίας όταν βρίσκετε στο μέσο ενός αφεσμού έτυμη για την δημιουργία ενός νέου σπιτικού.

Διάρκεια ζωής της βασίλισσας

Μια βασίλισσα ζει από τέσσερα μέχρι πέντε χρόνια.Αυτό είναι έως και 50 φορές περισσότερο από την διάρκεια ζωής μιας εργάτριας που γεννιέται στην αρχή της Άνοιξις.Όπως συμβαίνει και με τις κότες είναι στον δεύτερο χρόνο που γεννά τα περισσότερα αυγά.

Η ηλικία της βασίλισσας

Είναι αρκετά εύκολο το να ξεχωρίσουμε μια παλιά από μια νέα βασίλισσα. Οι νεαρές στον πρώτο ή στο δεύτερο χρόνο έχουν μεγαλύτερη κοιλιά, γιατί πιέζετε από το πλήθος των αυγών,τα φτερά τους είναι ανέπαφα, το κεφάλι και το σώμα καλύπτονται με τρίχες και είναι ποιο ευκίνητες.Οι παλιές βασίλισσες, πάνω από τρία χρόνια, είναι λείες, τα φτερά τους είναι κατεστραμμένα, και κινούνται αργά.

Η δύναμη της βασίλισσας

Είναι λάθος να πιστεύουμε ότι η βασίλισσα διευθύνει το χτίσιμο των κεριών και μοιράζει δουλειές στις μέλισσες. Ο ρόλος της είναι να γεννά αυγά.
Παρ'όλα αυτά είναι αλήθεια ότι η παρουσία της βασίλισσας είναι απαραίτητη για την λειτουργία της κοινότητας.
Η σημασία του ρόλου της βασίλισσας και η σοβαρότητα της απώλειας της φαίνεται όταν μια κυψέλη ορφανεύει.Οι εργάτριες ταράζονται, ξεσηκώνονται και τρέχουν προς όλες τις διευθύνσεις προς αναζήτησή της.Δουλεύουν λιγότερο και είναι ποιο επιθετικές.Η κατάσταση χειροτερεύει όταν δεν υπάρχει φρέσκος γόνος για την αντικατάσταση της.
Επιπλέον όταν ένα μελίσσι πεθαίνει από πείνα είναι η βασίλισσα που κρατά περισσότερο, γιατί είναι η ποιο δυνατή και επιπλέον οι μέλισσες κρατούν για αυτή την τελευταία σταγόνα μελιού.

Ελαττώματα της βασίλισσας

Η βασίλισσα δεν διαθέτει όργανα για την παραγωγή κεριού ούτε για την συλλογή μελιού ή γύρης.
Η βασίλισσα δεν γνωρίζει πως να φάει. Αν την κλείσουμε μόνη της σε ένα κουτί με λίγο μέλι, αυτή θα πεθάνει από πείνα δίπλα στο μέλι.
Φαίνεται ότι το ίδιο συμβαίνει και μέσα στην κυψέλη.Καθώς αυτή γεννά οι εργάτριες την τροφοδοτούν με βασιλικό πολτό, ένα μείγμα από μέλι και γύρη ήδη διαμορφωμένο από τα αρχικά στάδια της πέψης, και όταν αυτή δεν γεννά από απλό μέλι.Παρ'όλα αυτά σύμφωνα με τον Dr. Miller, δεν είναι η εργάτρια που σπρώχνει την τροφή μέσα στο στόμα της βασίλισσας, γιατί η αποβολή του φαγητού από αυτήν επιτυγχάνετε μόνο όταν η γλώσσα είναι αναδιπλωμένη. Αντίθετα είναι η βασίλισσα που απλώνει την γλώσσα της μέσα στον στόμα της εργάτριας για να πάρει τον βασιλικό πολτό που είναι έτοιμος για αυτήν.

Ο χαρακτήρας της βασίλισσας

Η βασίλισσα είναι ντροπαλή και αποτραβιέται. Ο παραμικρός ασυνήθιστος θόρυβος την τρομάζει.Συχνά κρύβετε σε εσοχές της κυψέλης όπου κάποιος θα μπορούσε εύκολα να την συντρίψει, και δύσκολα να την βρει.Η βασίλισσα επίσης δεν χρησιμοποιεί το κεντρί της, εκτός για να κεντρίσει κάποια άλλη βασίλισσα.

Η εμφάνιση της βασίλισσας.

Η ιδιαιτερότητες στην εμφάνισης μιας βασίλισσας μας διευκολύνουν στο να την βρούμε.Είναι ποιο χοντρή και πολύ μακρύτερη από μια εργάτρια. Οι κοιλιά της , σε ανοικτότερο χρώμα εκτείνεται αρκετά πίσω από τα φτερά της.Το παρουσιαστικό της είναι ποιο αρχοντικό.Διαφέρει από τα αρσενικά γιατί έχει ποιο λεπτό σώμα.Τα αρσενικά έχουν ένα ποιο σφαιρικό και τριχωτό σχήμα στο άκρο της κοιλιάς, και τα φτερά τους είναι μακρύτερα από την κοιλιά τους.

Πως να βρούμε την βασίλισσα

Στην κυψέλη του λαού με βασιλικό διάφραγμα, εμείς έχουμε έναν μηχανικό τρόπο να βρίσκουμε γρήγορα την βασίλισσα χωρίς να την θέτουμε σε κίνδυνο και χωρίς να χρειάζεται ο μελισσοκόμος να έχει μεγάλη πείρα.
Στις κυψέλες με πλαίσια χρησιμοποιούμε μια άλλη μέθοδο που μας επιτρέπει να βρίσκουμε πολλές βασίλισσες, κάθε μέρα κατά την διάρκεια της ζεστής περιόδου, που πάντα δούλεψε αξιόπιστα κατά την εφαρμογή της στις κυψέλες αναπαραγωγής.
Κατά την περίοδο ωοτοκίας η βασίλισσα εμφανίζετε κάθε μέρα να επισκέπτεται τον χώρο που καλύπτετε από τον γόνο με σκοπό να αποθέτη τα αυγά της στα κενά κελιά και να επεκτείνει τον γόνο ανάλογα με τον προσφερόμενο ελεύθερο χώρο. Τα μεσάνυχτα η βασίλισσα πρέπει να βρίσκετε σχεδόν πάντα στο κέντρο της γονοφωλιάς.Σε κάθε περίπτωση το μεσημέρι την βασίλισσα θα την βρούμε σε ένα από τα άκρα της γονοφωλιάς, την μια ημέρα δεξιά την άλλη αριστερά.Είναι βασικό για να μην κάνουμε κάποιο λάθος, να αποφύγουμε να τρομάξουμε την βασίλισσα με απότομες κινήσεις ή από πολύ καπνό και πάντα να βάζουμε την βασίλισσα πίσω στο ίδιο μέρος από όπου την πήραμε.Εάν η εργασία δεν γίνετε ακριβός το μεσημέρι θα βρούμε την βασίλισσα να γεννά στο ανάλογο πλαίσιο που βρίσκετε τόσο μακρύτερα από την άκρη της γονοφωλιάς όσο η ώρα έχει προχωρήσει.

Διαβεβαίωση στο ότι η βασίλισσα υπάρχει

Ακόμη και χωρίς να την δούμε, μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι η βασίλισσα βρίσκετε στην κυψέλη εάν βρούμε νεογέννητο σκουληκάκι σε κελιά εργάτριας ή ακόμη καλύτερα αυγά, και εάν οι μέλισσες μπαινοβγαίνουν κουβαλώντας γύρη.

Η μυρωδιά της βασίλισσας

Λένε ότι η βασίλισσα έχει μια έντονη μυρουδιά, σαν μελισσόχορτο, όπως σχεδόν το φαντάζονται οι μέλισσες στην κυψέλη.

Παρασκευή 24 Σεπτεμβρίου 2010

Μελισσοκομία για όλους (5-8)

Η μέλισσα

Η θέση της στην φύση.

Τα ζώα που ξεχωρίζουν από τα φυτά λόγο της δυνατότητας τους να μετακινούνται, τα κατατάσσομαι σε δυο κύριες κατηγορίες στα σπονδυλωτά και στα ασπόνδυλα.
Τα σπονδυλωτά που χαρακτηρίζονται έτσι από την ύπαρξη της σπονδυλικής τους στήλης και περιλαμβάνουν τα ψάρια,αμφίβια,ερπετά, θηλαστικά, δεν μας ενδιαφέρουν σε αυτήν την μελέτη.
Τα ασπόνδυλα, τα οποία δεν έχουν σπονδυλική στήλη, χωρίζονται σε διάφορους κλάδους. πρωτόζωα,σφουγγάρια μέδουσες κοράλλια εχινόδερμα, σκουλήκια, στρείδια, σαλιγκάρια χταπόδια, αρθρόποδα.κ.λ.π.
Εδώ μας ενδιαφέρουν τα αρθρόποδα.Η λέξη προέρχεται από τον συνδυασμό των Ελληνικών λέξεων άρθρωση και πόδι.
Τα σώματα τους χωρίζονται σε τρεις χαρακτηριστικές περιοχές, το κεφάλι,τον θώρακα και την κοιλιά.
Αυτές είναι εξοπλισμένες με αποφύσεις,στο κεφάλι οι κεραίες και τα όργανα μασήματος,στον θώρακα τα πόδια.
Τα αρθρόποδα με την σειρά τους αποτελούνται από διαφορετικά είδη.Τα καρκινοειδή (αστακοί),τα αραχνοειδή (αράχνες),τα μυριάποδα (σαρανταποδαρούσες),τα έντομα, που σαν χαρακτηριστικό τους είναι ότι έχουν πάντα έξι πόδια.Τα έντομα αναπνέουν αέρα.
Στα κεφάλια τους έχουν δυο σύνθετα μάτια.Ο θώρακας χωρίζετε σε τρία μέρη,τον προτοθώρακα που έχει ένα ζεύγος πόδια, τον μεσοθώρακα με ένα δεύτερο ζεύγος πόδια και ένα ζεύγος φτερά,και τον μεταθώρακα ο οποίος έχει το τρίτο ζευγάρι ποδιών και μερικές φορές, ακόμη ένα ζευγάρι φτερά.
Τα έντομα πάντα χωρίζονται σε αρσενικά και θηλυκά. Η κάμπια όταν εκκολάπτεται από το αβγό περνά από μια σειρά μεταμορφώσεων μέχρι να πάρει το σχήμα των γονιών της.Χάρι στην νοημοσύνη και οργάνωση τους τα έντομα θεωρούνται εξυπνότερα από τα άλλα ασπόνδυλα.Τα 600.000 γνωστά είδη των εντόμων χωρίζονται σε οκτώ κατηγορίες.Orthoptera, neuroptera; odonata, hemiptera,diptera, lepidoptera,coleoptera and hymenoptera.
Το υμενόπτερα προέρχεται από τις Ελληνικές λέξεις, υμένας (μεμβράνη) και φτερό.
Τα υμενόπτερα υποδηλώνουν το είδος των εντόμων με την αρτιότερη οργάνωση της κοινωνίας τους από πλευράς νοημοσύνης σε τέτοιο σημείο που σε μερικές περιπτώσεις ξεπερνά την δική μας.Ακόμη έχουμε μερική γνώση του αριθμού τους, γνωρίζοντας γύρο στα 25.000 είδη ενώ υποθέτουμε ότι πρέπει να υπάρχουν περισσότερα από 250.000.
Τα υμενόπτερα περιλαμβάνουν δυο είδη,sawflies and sting-bearers, τα πρώτα πήραν το όνομά τους από ένα όργανο που έχουν στην κοιλιά τους και μοιάζει με πριόνι και τα δεύτερα από το κεντρί τους.
Μερικά από αυτά ζουν τρώγοντας άλλα έντομα (σφήκα,λύκος,σερσένι, κ.λ.π).
Ένα άλλο είδος είναι τα μυρμήγκια τα οποία επίσης θαυμάζουμε μαζί με τις μέλισσες, για την οργάνωση της κοινωνίας τους, και τέλος οι μέλισσες.
Οι μέλισσες που ταΐζουν τα σκουλήκια τους με μέλι, απαριθμούν περίπου 1.500 είδη.
Μερικά από τα είδη είναι μοναχικά ενώ άλλα ζουν σε κοινωνίες, άλλα έχουν κεντρί και άλλα όχι.
Εδώ μας ενδιαφέρει η Apis melifera και με αυτήν θα ασχοληθούμε με μεγαλύτερη λεπτομέρεια.

Σύνθεση της οικογένειας των μελισσών

Μια οικογένεια μελισσών ονομάζεται σμήνος. Κάθε σμήνος περιλαμβάνει τρία είδη.
1.Ένα μοναδικό, πλήρως ανεπτυγμένο θηλυκό, που έχει την δυνατότητα να γεννά αβγά τα οποία εξασφαλίζουν την διατήρηση και το αύξηση του σμήνους.Αυτή είναι η μητέρα, που λαθεμένα επικράτησε να την ονομάζουμε βασίλισσα.
2.Οι εργάτριες,ή ατροφικά θηλυκά, ελλιπώς ανεπτυγμένα,σε μεγάλο αριθμό,100.000 και πάνω.
3.Μερικά αρσενικά, τα οποία φυσιολογικά εμφανίζονται μόνον κατά την περίοδο αναπαραγωγής και εξαφανίζονται όταν σταματά η παροχή από νέκταρ.Το πλήθος τους κυμαίνεται από μερικές εκατοντάδες έως μερικές χιλιάδες.

Συγκριτικά μεγέθη

Η μητέρα,οι εργάτριες και τα αρσενικά έχουν διαφορετικά μεγέθη.

Η μητέρα έχει μήκος 16 χιλ. άνοιγμα φτερών 24 χιλ. διάμετρο θώρακος 4,0 χιλ.
Οι εργάτριες έχουν μήκος 12 χιλ. άνοιγμα φτερών 23 χιλ. διάμετρο θώρακος 3,5 χιλ.
Οι κηφήνες έχουν μήκος 15 χιλ. άνοιγμα φτερών 28 χιλ. διάμετρο θώρακος 4,5 χιλ.

Συγκριτική ανάπτυξη

Οι ένοικοι της κυψέλης αναπτύσσονται σε διαφορετικούς ρυθμούς.
Η βασίλισσα περνά τρεις μέρες στην μορφή του αβγού,πέντε ημέρες σαν κάμπια,και εφτά ημέρες σαν νύμφη (σε κλειστό κελί), και εκκολάπτεται την 16η ημέρα.
Αυτή γονιμοποιήται την την έβδομη ημέρα μετά την εκκόλαψη και αρχίζει να γεννά αβγά δυο ημέρες αργότερα.ή αλλιώς 25 έως 30 ημέρες από την στιγμή που γεννήθηκε το αβγό.
Η εργάτρια περνά τρεις μέρες στην μορφή του αβγού,πέντε ημέρες σαν κάμπια,και δεκατρείς ημέρες σαν νύμφη (σε κλειστό κελί), και εκκολάπτεται την 21η ημέρα.
Μένει στην κυψέλη σαν τροφός και παραγωγός κεριού για 15 ημέρες περίπου και αρχίζει να συλλέγει νέκταρ την 30η ή 36η ημέρα από την στιγμή που γεννήθηκε το αβγό.
Ο κηφήνας περνά τρεις μέρες στην μορφή του αβγού, εξήμισι ημέρες σαν κάμπια, και εκκολάπτεται την 24η ημέρα.
Είναι ώριμος να γονιμοποιήσει γύρω στην πέμπτη ημέρα μετά την εκκόλαψη ή αλλιώς μετά ένα μήνα από την στιγμή που γεννήθηκε το αβγό.
Σημείωση-
Εάν αφαιρέσουμε την βασίλισσα, αφήνοντας στις μέλισσες να την αντικαταστήσουν,αυτές πάντα διαλέγουν ένα σκουληκάκι όχι μεγαλύτερο από δυο ημέρες, έτσι θα έχουμε την νέα βασίλισσα μας την 12η ημέρα μετά την απόσυρση της παλιάς.

Δευτέρα 20 Σεπτεμβρίου 2010

Μελισσοκομία για όλους (2-5)

Οι απολαβές από την μελισσοκομία

Λυπάμαι αυτούς που εξασκούν την μελισσοκομία με μοναδικό σκοπό το να κερδίσουν χρήματα. Στερούν τον εαυτό τους από μια πολύ γλυκιά χαρά.
Ωστόσο τα λεφτά είναι αναγκαία για να ζήσουμε. Τα λεφτά είναι χρήσιμα σε αυτούς που θέλουν να σκορπούν γύρο τους την χαρά.
Κατά συνέπεια είναι δίκαιο το να μπορούμε να τα κερδίσουμε εξασκώντας την μελισσοκομία.
Αλλά διαβάζοντας κάποια βιβλία και περιοδικά ίσος μας οδηγήσουν σε λάθος συμπεράσματα.

Τα ψέματα

Για να ενθαρρύνουν την επιστροφή στην γη ή για να παραπλανήσουν αυτούς που επιστρέφουν σε αυτήν, σύλλογοι μελισσοκόμων ή διάφοροι καλοθελητές δημοσιεύουν διάφορα περίεργα κείμενα.Ίσως ανάμεσά τους να βρίσκονται και μερικοί εγωιστές μελισσοκόμοι που δηλώνουν φτωχά αποτελέσματα ώστε να μην δημιουργήσουν ανταγωνιστές.
Έτσι ένας εξέχων μελισσοκόμος ισχυρίζεται ότι μια παραγωγή 10 κιλών ανά κυψέλη είναι το μέγιστο. Στον αντίποδα ένας καθηγητής βεβαιώνει την παραγωγή των 100 κιλών ανά κυψέλη εάν εφαρμόσουμε ορθολογικές μεθόδους Ένας καθηγητής από την Αμερική δηλώνει ότι μια μέση κυψέλη μπορεί να δώσει μέχρι και 190 κιλά μέλι και εξαρτάτε αυτό από τους δικούς μας χειρισμούς.Χωρίς αμφιβολία αυτό μπορούμε να το επιτύχουμε εάν χορηγήσουμε στην κυψέλη 200 κιλά ζάχαρη.Αλλά κάποτε δεν θα αποκαλυφτεί η απάτη?

Η αλήθεια

Κανένας τύπος κυψέλης, και καμία μέθοδος μελισσοκομίας δεν μπορεί να μετατρέψει τις πέτρες σε μέλι.Ούτε μπορούν να κάνουν ένα μελισσοκόμο σοφότερο, ή να αυξήσουν την γονιμότητα της βασίλισσας ή να καλυτερέψουν την θερμοκρασία του χώρου.
Σαν αποτέλεσμα, η παραγωγή διαφέρει από το ένα μέρος στο άλλο, από την μια κυψέλη στην άλλη,από τον ένα χρόνο στον άλλο, όπως επίσης και η ποσότητα από το νέκταρ της περιοχής, η γονιμότητα της βασίλισσας, η θερμοκρασία και η ικανότητα του μελισσοκόμου.
Όταν ζούσα στο Somme, είχα κατά μέσο όρο 25 κιλά ανά κυψέλη.Σε μια περιοχή με μεγάλη ποσότητα με νέκταρ μπορεί και περισσότερο. Εδώ στο Saint-Symphorien,σε μια περιοχή φτωχή από νέκταρ,κατά μέσο όρο βγάζω 15 κιλά. Για να ακριβολογήσω το 1940 είχα κυψέλες οι οποίες μου είχαν κοστίσει 300 φράγκα η μία.Κάθε μια μου έδωσε από 15 κιλά μέλι.Η τιμή τότε του μελιού ήταν 18 φράγκα χονδρική και 22 λιανική. Επιπλέον κάθε κυψέλη χρειάστηκε μιάμιση ώρα από τον χρόνο μου καθ'όλη την διάρκεια της χρονιάς.
Ο καθ'ένας μπορεί να δει πως ανταμείβετε η δουλειά και το κεφάλαιο κατά την εξάσκηση της μελισσοκομίας,ακόμη και σε μέρη με λίγο νέκταρ.

Η μελισσοκομία είναι ένα καλό σχολείο

O Coppee είπε ότι ευτυχία είναι να δίνεις στους άλλους.Η ευτυχία βρίσκετε στις ψυχές των εκλεκτών.
Η αίσθηση της ευτυχίας δεν είναι πάντα δυνατή, αλλά μπορούμε να βρούμε αρκετή ευτυχία στην φύση.
Στα λουλούδια, η ομορφιά που πάντα ανανεώνετε.Στα σκυλιά με την απύθμενη αγάπη τους ακόμη και σε καιρούς ατυχίας.Στην μέλισσα, σαν ερωμένη και σαν καλός δάσκαλος.
Μας δίνει ένα παράδειγμα από έναν σοφό και ορθολογικό τρόπο ζωής,ο οποίος μας προσφέρει παρηγοριά στις ενοχλήσεις της ζωής.
Η μέλισσα ικανοποιείται με τροφές που παρέχονται από το κοντινό περιβάλλον της κυψέλης χωρίς να προσθέτει ή να αφαιρεί τίποτα από αυτό.Όχι έτοιμα γεύματα ούτε πρώιμα εισαγόμενα φρούτα.
Η μέλισσα ωστόσο παρ'όλες τις προμήθειες δεν καταναλώνει περισσότερο από το ελάχιστα αναγκαίο. Δεν είναι λαίμαργη.
Η μέλισσα χρησιμοποιεί το τρομερό κεντρί της και πεθαίνει κάνοντάς το με σκοπό να υπερασπιστεί την κυψέλη και τις προμήθειες. Αλλιώς ακόμη και όταν συλλέγει τροφή υποχωρεί ειρηνικά σε ανθρώπους και ζώα χωρίς αντιπάθεια και χωρίς να παλέψει. Είναι μια ειρηνίστρια χωρίς να είναι αδύναμη.
Κάθε μέλισσα αναλαμβάνει μια δουλειά ανάλογη με την ηλικία της και τις ικανότητες της.Κάνει την εργασία της χωρίς να επαναστατεί και να θυμώνει.Δεν υπάρχει για αυτήν δουλειά ταπεινωτική.
Η βασίλισσα γεννά ακούραστα εξασφαλίζοντας την διαιώνιση του είδους.Οι εργάτριες στοργικά μοιράζονται τις ασχολίες μεταξύ των ευαίσθητων προνύμφων, των ελπίδων για το μέλλων τις κυψέλης και των αρωμάτων των αγρών από όπου το μέλι συλλέγετε από νωρίς το πρωί έως αργά το απόγευμα.
Σε αυτήν την εργατική κοινωνία δεν υπάρχει μέρος για τους άχρηστους.Δεν υπάρχει βουλή,γιατί αυτός ο ήσυχος πληθυσμός δεν έχει ανάγκη από καινούργιους νόμους ούτε από άσκοπες συζητήσεις.
Συνηθίζουμε να λέμε την μέλισσα που γεννά Βασίλισσα.Αυτό είναι λάθος.Δεν υπάρχει βασιλιάς, βασίλισσα ή δικτάτορας μέσα στην κυψέλη.
Κανείς δεν έχει το πρόσταγμα παρ'όλα αυτά όλοι δουλεύουν για το κοινό καλό χωρίς εγωισμούς.
Οι μέλισσες τηρούν έναν νόμο ο οποίος είναι σωστός και επιτακτικός ο οποίος πολύ συχνά παραβλέπετε από τους ανθρώπους, "το να κερδίζεις το ψωμί σου από τον ιδρώτα του προσώπου σου".Και παρατηρώ ότι ο ιδρώτας της μέλισσας εκτός από το που καθαρίζει το σώμα της της είναι χρήσιμος και κατά κάποιον άλλο τρόπο.Ο ιδρώτας της που μετατρέπετε σε λέπια από κερί, προμηθεύει την μέλισσα με το υλικό για να χτίσει την υπέροχη κερήθρα, που είναι συγχρόνως μια πεντακάθαρη αποθήκη για τις προμήθειες της και μια μαλακή κούνια για τις προνύμφες της.Αληθεύει ότι όταν τηρούμε τους νόμους της φύσης πάντα ανταμειβόμαστε.
Οι μέλισσες δουλεύουν ημέρα και νύχτα χωρίς να ξεκουράζονται ακόμη και τις Κυριακές.Αυτές παίρνουν μιαν ανάσα μόνο όταν η δουλειά έχει γίνει.Στην κοινωνία τους δεν υπάρχουν συνταξιούχοι ή απόμαχοι.
Ο Henry Bordeaux είπε-"Αυτό που θαυμάζω περισσότερο στην κοινωνία των μελισσών είναι η ολοκληρωτική περιφρόνηση για τον εαυτό της.Αυτή προσφέρει την εργασία της όχι για την δική της χαρά αλλά για το καλό του συνόλου."
Για μένα οι μέλισσες είναι ότι ήταν τα πουλιά για τον Andre Theuret,-"Όταν ακούω τις μέλισσες να βουίζουν στα φυλλώματα, ονειρεύομαι ότι αυτές βουίζουν με τον ίδιο τρόπο που το έκαναν όταν ήμουν παιδί, στον κήπο του πατέρα μου."
¨ Ένα καλό πράγμα σχετικά με τις μέλισσες είναι ότι αυτές πάντα δείχνουν ότι είναι οι ίδιες.Τα χρόνια περνάνε εμείς μεγαλώνουμε, βλέπουμε τους φίλους μας να εξαφανίζονται, επαναστατικές αλλαγές, ψευδαίσθησις να γκρεμίζονται η μια μετά την άλλη και παρ'όλα αυτά, ανάμεσα στα λουλούδια οι μέλισσες που γνωρίζαμε από τα παιδικά μας χρόνια συνθέτουν τις ίδιες μουσικές μελωδίες με την ίδια φρεσκάδα στην φωνή.Ο χρόνος δείχνει να μην έχει περάσει καθόλου από επάνω τους, και καθώς αυτές κρύβονται για να πεθάνουν,μην μπορώντας να τις βοηθήσουμε στην αγονία τους, φανταζόμαστε ότι πάντα βλέπουμε της μέλισσες που μας μάγευαν στα νιάτα μας, αυτές που κατά την διάρκεια της μακράς ύπαρξής μας προμήθευαν με την χαρά της συντροφιάς τους και με την σπάνια φιλία τους.
"Όπως ένας εραστής της φύσης κάποτε είπε "Ευτυχισμένος είναι αυτός που ξάπλωσε ένα απόγευμα πάνω στα χόρτα, κοντά σε ένα μελισσοκομείο με την συντροφιά του σκύλου του, ακούγοντας τα τραγούδια των πουλιών να ανακατεύονται με τον ήχο των γρύλων,τον ψίθυρο του ανέμου πάνω στα δένδρα,βλέποντας το τρεμόπαιγμα των αστεριών και την αργή παρέλαση των σύννεφων πάνω στον ουρανό."

Πέμπτη 16 Σεπτεμβρίου 2010

Μελισσοκομία για όλους (1-2)

Σκοπός της μελισσοκομίας

Μελισσοκομία είναι η τέχνη διαχείρισης των μελισσών με σκοπό να επιτύχουμε περισσότερα με τον λιγότερο κόπο.
Οι μέλισσες παράγουν σμήνη, βασίλισσες,κερί και μέλι.(Πρόπολη,βασιλικό πολτό,γύρη, δηλητήριο).
Η παραγωγή των σμηνών και βασιλισσών την αφήνουμε στους ειδικούς.
Η παρασκευή κεριού έχει κάποια αξία η οποία όμως μειώνετε από το κόστος καθαρισμού.
Η παραγωγή μελιού είναι ο κύριος σκοπός της μελισσοκομίας.Είναι κάτι που κυνηγά ο μελισσοκόμος γιατί είναι ένα προϊόν πολύτιμο το οποίο μπορεί να ζυγιστεί και να τιμολογηθεί.
Το μέλι είναι  πολύ καλό σαν τροφή, σαν  φάρμακο και το καλύτερο γλυκαντικό. Θα ασχοληθούμε με τα παραπάνω με μεγαλύτερη λεπτομέρεια.Και μπορούμε να το πουλήσουμε σε πολλές μορφές, σαν συστατικό σε γλυκίσματα, κέικ, μπισκότα και αναψυκτικά-υδρόμελο, μηλίτη χωρίς μήλα, κρασί χωρίς σταφύλια.
Πρέπει επίσης να σημειώσουμε ότι η μελισσοκομία είναι μια ενδιαφέρουσα απασχόληση που ξεκουράζει   μυαλό και  σώμα.
Επιπλέον   εξασκώντας την μελισσοκομία μας κρατά μακριά από καφενεία και μπαράκια,(τηλεόραση) και χρησιμεύει σαν παράδειγμα εργασίας,τάξις και αφοσίωσης σε έναν κοινό σκοπό.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι η μελισσοκομία πάνω από όλα είναι μια υγιεινή και επωφελής ασχολία , γιατί τον περισσότερο καιρό εφαρμόζετε στον καθαρό αέρα  κάτω από τις ακτίνες του ήλιου.Γνωρίζουμε ότι ο ήλιος είναι εχθρός της αρρώστιας όπως και ο κύριος της ζωντάνιας και του σθένους.Ο Dr Paul Carton έγραψε- "Αυτό που χρειαζόμαστε είναι να εκπαιδεύσουμε μια γενιά που να μην της αρέσει το οινόπνευμα,να αποφεύγει τα κρέατα ,να μην εμπιστεύεται την ζάχαρη,που θα βρίσκει χαρά στην κίνηση."
Ο άνθρωπος είναι ένα συνθετικό πλάσμα. Το σώμα χρειάζεται άσκηση για να μην ατονήσει. Το ίδιο συμβαίνει και με το πνεύμα.Οι άνθρωποι του πνεύματος παραμελούν το σώμα τους όπως και οι εργάτες παραμελούν το πνεύμα τους.
Η εργασία στην φύση είναι η καταλληλότερη για κάθε άνθρωπο.Με αυτήν το πνεύμα και το σώμα συνεργάζονται αρμονικά.
Αλλά η κοινωνία χρειάζεται τους ανθρώπους της σκέψης , του γραφείου και τους χειρώνακτες. Ασφαλώς όλοι αυτοί  δεν μπορούν συγχρόνως να διατηρούν και ένα αγρόκτημα.Αλλά θα τους έκανε καλό εάν σαν χόμπι, έκαναν τον κόπο, στον ελεύθερο χρόνο τους να ασχοληθούν με την κηπουρική ή την μελισσοκομία.
Είναι κάτι πολύ καλύτερό από τα περισσότερα σύγχρονα χόμπι.
Έτσι αν οι Γάλλοι  μπορούσαν να γυρίσουν πάλι στην ενασχόληση με την γη θα ήταν ποιο γεροδεμένοι και ποιο έξυπνοι.Και όπως ο σοφός Engerand είπε "Η Γαλλία  θα γινόταν πάλι  η χώρα της ισορροπίας όπου δεν θα υπήρχαν ούτε οι αναταραχές ούτε η συλλογική τρέλα που κάνουν τόσο κακό στους ανθρώπους , θα γινόταν πάλι η γη της συγκράτησης και της διαφάνειας,της λογικής και της σοφίας , μια χώρα όπου είναι καλό να ζεις."
Και ας μην ξεχνάμε την συμβουλή του Edmond About-"Το μόνο αιώνιο, παντοτινό και ανεξάντλητο κεφάλαιο είναι η γη."
Και τελικά , ένα βασικό στοιχείο - οι μέλισσες  γονιμοποιούν τα λουλούδια.Η μελισσοκομία συνεισφέρει κατά μεγάλο μέρος στην παραγωγή των φρούτων και λαχανικών που εμπλουτίζουν καθημερινά το τραπέζι μας..Αυτό και μόνο θα ήταν αρκετό για αυτόν που έχει έστω και  ένα μόνο δένδρο ή ένα μικρό κήπο να τον κάνει να ασχοληθεί και με την μελισσοκομία.
Σύμφωνα μα τον Darwin, η αυτογονιμοποίηση των λουλουδιών δεν είναι ο κανόνας.Η διασταύρωση εφαρμόζεται ποιο συχνά, κατά κανόνα σε λουλούδια διαφορετικών φύλων ή και διαφορετικών φυτών, τα οποία λόγο διαφορετικής  ωριμότητας της γύρης ή  διαφορετικής μορφολογικής διευθέτησης, εμποδίζει την αυτογονιμοποίηση. Συμβαίνει πολύ συχνά, αν δεν επέμβει κάποιος εξωτερικός. παράγοντας για την επιτυχία της γονιμοποίησης,τα φυτά  να μην μας δώσουν φρούτα ή να μας δώσουν πολύ λιγότερα,πολλά πειράματα το έχουν αποδείξει.
Όπως ο Hommel το θέτει πολύ καλά, η μέλισσα, προσελκύετε από το νέκταρ που απεκκρίνεται στην βάση των πετάλων, εισχωρεί στο κέντρο του λουλουδιού για να πιει τον χυμό  και καλύπτει το σώμα της με την γονιμοποιημένη σκόνη που οι στήμονες αφήνουν να πέσει. Έχοντας εξαντλήσει το πρώτο λουλούδι επισκέπτεται ένα δεύτερο που προσφέρει ακόμη λίγο νέκταρ για την ακούραστη εργάτρια, η γύρη την οποία μεταφέρει πέφτει πάνω στο στίγμα  και έτσι η γονιμοποίηση η οποία χωρίς αυτήν θα αφηνόταν στην διάθεση του ανέμου, επιτυγχάνετε εγγυημένα. Έτσι η μέλισσα ακολουθώντας αυτήν την διαδρομή χωρίς ξεκούραση επισκέπτεται χιλιάδες λουλούδια και αξίζει το  ποιητικό όνομα που της έδωσε ο Mitchelet-"Ο φτερωτός παπάς στον γάμο των λουλουδιών."
Ο Hommell προσπάθησε να αξιολογήσει το κέρδος από την παρουσία της μέλισσας.Ένα μελίσσι που κατοικεί σε μια μεγάλη κυψέλη μπορεί να έχει γύρω στις 80.000 μέλισσες. Από αυτές οι 10.000 θα πρέπει να είναι συλλέκτριες. Αν υποθέσουμε ότι κάθε μια από αυτές κάνει τέσσερα ταξίδια την ημέρα, σε 100 ημέρες όλες μαζί θα έχουν κάνει τέσσερα εκατομμύρια εξόδους.Και εάν κάθε μέλισσα σε κάθε ταξίδι επισκέπτεται 25 λουλούδια  μας κάνει ότι όλες μαζί έχουν επισκεφτεί γύρο στα 100 εκατομμύρια λουλούδια σε ένα χρόνο.Δεν είναι υπερβολή να υποθέσουμε ότι το λιγότερο ένα στα δέκα άνθη γονιμοποιούνται από τις μέλισσες και εάν υποθέσουμε ότι το κέρδος είναι ένα λεπτό για κάθε 1000 γονιμοποιήσεις μαζεύετε το ποσό των 100 φράγκων από την παρουσία αυτής της κυψέλης.
Το μαθηματικό συμπέρασμα είναι αδιάψευστο.
Μερικοί καλλιεργητές φρούτων, και περισσότερο οι αμπελουργοί, εναντιώνονται στις μέλισσες  γιατί οι μέλισσες πηγαίνουν και πίνουν τους γλυκούς χυμούς από τα φρούτα και τα σταφύλια.Αλλά αν παρατηρήσουμε τις μέλισσες από κοντά θα δούμε ότι  αυτές αγνοούν τα απείραχτα φρούτα και επισκέπτονται μόνο τα φρούτα που έχουν τρυπηθεί από τα πουλιά ή τις σφήκες,Οι μέλισσες μαζεύουν μόνο τον χυμό, που αν δεν το κάνανε θα εξατμιζόταν και θα πήγαινε χαμένος.Είναι αδύνατον για την μέλισσα να κάνει την κλεψιά για την οποία την κατηγορούν, διότι τα μασητικά εργαλεία στο στόμα της δεν είναι αρκετά δυνατά για να τρυπήσουν την φλούδα που προστατεύει τα φρούτα.

Κυριακή 12 Σεπτεμβρίου 2010

Εισαγωγή



Στο χωριό που μεγάλωσα μπορεί να μας λείπανε διάφορα πράγματα αλλά ποτέ δεν μας έλειψε το μέλι.
Όλα τα σπίτια του χωριού είχαν από ένα δυο κουβέλια στην αυλή τους για το μέλι της χρονιάς.
Με τον καιρό αλλάξανε τα κουβέλια με μοντέρνες κυψέλες και το μόνο που απέμεινε ήταν ένα άδειο κουτί πεταμένο σε κάποια γωνιά της αυλής.


Λόγια του συγγραφέα από την εισαγωγή του βιβλίου τουΜελισσοκομία για όλους.

Όλα τα παραπάνω βρίσκονται σεαυτήν την ιστοσελίδα.

Ο μοναχός Emile Warre (πέθανε το 1951), βλέποντας την μελισσοκομία με μια άλλη ματιά, έχει να μας προτείνει έναν άλλο τρόπο ενασχόλησης με τις μέλισσες.
Με την μέθοδό του, ο καθένας θα μπορούσε να έχει ένα ή δυο κυψέλες στην αυλή, στο μπαλκόνι, ή και μέσα στο σπίτι του, που εκτός από την γαλήνη που θα κερδίζει παρακολουθώντας τες, μπορείς να εξασφαλίσει και το μέλι της χρονιάς.
Η κυψέλη που έχει σχεδιάσει, βασίζεται στην συνήθεια του σμήνους να χτίζει φωλιές σε κουφάλες δένδρων.
Το βασικό της στοιχείο είναι ένα κουτί με εσωτερικές διαστάσεις 30*30 και ύψος 21 εκατοστά.

Τοποθετώντας 2 έως 7 τέτοια κουτιά το ένα πάνω στο άλλο σχηματίζουμε την κυψέλη.

Το κάθε κουτί πρέπει να έχει οκτώ πηχάκια στο επάνω μέρος από όπου οι μέλισσες θα κτίσουν τις κερήθρες.

Το ξεχειμώνιασμα του σμήνους γίνεται πάντα σε δυο κουτιά.

Ο μελισσοκόμος, από την μεριά του, ενοχλεί το μελίσσι μόνο δυο φορές τον χρόνο,

Α) Την Άνοιξη που σηκώνει όλη την κυψέλη, (χωρίς να ανοίξει τα πατώματα)και αφού καθαρίσει την βάση, προσθέτει επάνω της ένα έως δύο άδεια κουτιά και πάνω σε αυτά στο τέλος βάζει την γονοφωλιά,(τα δυο κουτιά που ξεχειμώνιασαν).

Β) Τον Φθινόπωρο, όπου με την βοήθεια καπνού αφαιρεί από επάνω ένα ή δυο πατώματα γεμάτα με μέλι.

Υπάρχει και η έκδοση της ίδιας κυψέλης με πλαίσια που φωτογραφίες μπορείτε να δείτε εδώ.

Λεπτομερής σχεδίαση της κυψέλης υπάρχει εδώ.

Έχω και την δική μου έκδοση της κυψέλης, με μικρές αλλαγές,από φελιζόλ που θα παρουσιάσω με λεπτομέρειες στο μέλλoν.

Σάββατο 11 Σεπτεμβρίου 2010

Γιατί μια κυψέλη Warre?


Εδώ και τέσσερα χρόνια ψάχνοντας στο διαδίκτυο, ανάμεσα στις δεκάδες σχέδια διαφορετικών κυψελών έτυχε να πέσω πολλές φορές και στην κυψέλη Warre.
Έχοντας τότε άλλες προτεραιότητες, ίσως και λόγο της παλαιότητας της έκδοσης, την προσπερνούσα.
Αναπόφευκτα με τον καιρό έπεσα πάνω στο μεγάλο πρόβλημα της βοσκής των μελισσιών.
Για έναν επαγγελματία η λύσης του προβλήματος είναι το ιδιόκτητο μεταφορικό μέσο και μια πολύ καλή γνώση των μελισσοκομικών φυτών σε μια μεγάλη περιοχή γύρο από το μελισσοκομείο του που πολλές φορές επεκτείνετε σε όλη την Ελλαδα.
Για τους ερασιτέχνες, αν εξαιρέσουμε αυτούς που έχουν την πολυτέλεια ενός σταθερού μελισσοκομείου κοντά στην κατοικία τους, τα πράγματα είναι πολύ ποιο πολύπλοκα.
α) Το μεταφορικό μέσο, που καθορίζει την απόσταση μεταφοράς και το πλήθος των κυψελών που μπορούν να μεταφερθούν σε κάθε δρομολόγιο.
β) Τα μελισσοκομικά φυτά σε μια λογική περίμετρο γύρο από το μελισσοκομείο.
γ) Την δυνατότητα βοήθειας κατά την μεταφορά.
δ) Το ποιο σημαντικό, το συναίσθημα του ερασιτέχνη όταν εγκαταλείπει τα μελίσσια του σε μια άγνωστη περιοχή μακριά από το σπίτι. Θα μπορούσα να το παρομοιάσω με τις πρώτες ανεξάρτητες διακοπές της κόρης του.
ε) Την οικονομική σου επιφάνεια που καθορίζει το πόσο είσαι διατεθειμένος να ξοδέψεις για το λιγοστό δικό σου μέλι.

Τώρα πολύ από μας τυχαίνει να έχουν κάποια σχέση με ένα μακρινό χωριό, και είμαι ένας από αυτούς. Το χωριό απέχει 270 Κμ, μια απόσταση που δεν μπορώ και δεν θέλω να κάνω συχνά.
Έχω ακούσει ιστορίες ότι ο παππούς της γυναίκας μου είχε σταθερά στην περιοχή 70 κουβέλια και έβγαζε μέλι.
Ήταν λογικό να ψάξω να βρω ένα είδος κυψέλης που δεν θέλει πολλές επισκέψεις και αυτό με οδήγησε στην κυψέλη Warre.
Μελετώντας το βιβλίο (Μελισσοκομία για όλους) που έγραψε ο μοναχός Emile Warre στα μέσα του περασμένου αιώνα, ανακάλυψα μια κυψέλη κατάλληλη τόσο για ερασιτεχνική όσο και για επαγγελματική μελισσοκομία, που εκτός από στοιχεία σχετικά με την κατασκευή καλύπτει λεπτομερώς και τους χειρισμούς της κυψέλης για όλες τις εποχές.
Το βιβλίο μπορεί να βρεθεί στο διαδίκτυο σε μορφή free e-book στα αγγλικά και γαλλικά.
Επίσης υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός από μελισσοκόμους σε όλο τον κόσμο που ασχολούνται με αυτό το είδος της κυψέλης. Αυτό που θα προσπαθήσω να κάνω σε αυτήν την ιστοσελίδα είναι να κάνω μια όσο ποιο πιστή μετάφραση του βιβλίου στα Ελληνικά, να συγκεντρώσω όσες διευθύνσεις πέσουν στην αντίληψη μου από το διαδίκτυο και να παραθέσω τις δικές μου εμπειρίες και παρεμβάσεις κατά την χρήση αυτής της κυψέλης.